Wat Myriam gisteren schreef liet duidelijk niemand onverschillig.
Wat werd er vroeger gezegd over bepaalde dingen, en vooral wat werd er gezwegen.
Dat laatste was altijd de grootste portie. Gevoelens waren bijna taboe, men moest hard zijn, er was geen tijd en plaats voor ‘mietjes’. Geen wonder dat op de weinige foto’s die er zijn, veel mensen amper konden lachen.
Mijn ouders komen allebei uit een groot gezin. Bij vader waren er dertien kinderen, bij moeder zes.
Heel het rijtje van vaders kant heb ik digitaal bewaard. Het was een handgeschreven briefje van mijn grootmoeder, wat altijd in mijn vaders’ portefeuille heeft gezeten.
Mijn grootmoeder kreeg haar eerste vier kinderen op drie jaar tijd. Mijn vader was de helft van een tweeling, zijn broertje leefde niet lang. Uiteindelijk ging er maar een spanne van zeventien jaar over om dertien kinderen te krijgen.
Wat dachten de mannen van toen dan, als wij maar ons pleziertje gehad hebben? Wat een vreselijke tijd moet dat geweest zijn voor een vrouw.
Mijn vader vertelde ook altijd het verhaal dat zijn vader kwam vertellen aan zijn ouders dat hij een tweeling had gekregen en dat tegelijkertijd de broer van mijn grootvader daar ook was om te zeggen dat zijn vrouw en kind gestorven waren bij de geboorte.
Verwerk het maar allemaal hé
Mijn grootouders verloren niet alleen een kind, een van de dochters kreeg ook als kind te maken met een zware aanval van koortsstuipen waardoor ze anders valide werd met een mentale leeftijd van drie jaar.
Gedurende de oorlog heeft mijn grootvader een tijd in werkkampen gezeten, waardoor grootmoeder alleen de boel moest redden. Geen inkomen, tien kinderen. Mijn vader vertelde niet vaak over die tijd, maar hij had als oudste zoon wel wat verantwoordelijkheden toen. Zie je onze pubers al mee een groot huishouden rechthouden?
Je maakt mij niet wijs dat de Here God al die miserie kon goedmaken.
Want dat kwam ook heel erg naar boven bij de reacties op Myriam haar bericht. Het keurslijf van het geloof. Hoe hard heeft dat gekneld zeg?
Een kind dat nog niet gedoopt was, niet mogen begraven. Een overlijden door zelfdoding, doodzwijgen, letterlijk. Er was een tijd dat die mensen ook niet in de kerk begraven mochten worden. Een oom van mij is op die manier gegaan. Als ik gisteren het doodsprentje onder ogen kreeg door een van mijn zussen, dan zie je heel erg omfloerste woorden om dat toch maar niet te moeten zeggen.
Het kwam erop neer dat oom een brave man was, anders was hem waarschijnlijk de heerlijkheid ontzegd.
Toen mijn andersvalide tante een paar jaar terug overleed sprak de pastoor over ‘een mens zonder economische waarde’, ze had alleen maar gekost m.a.w. en niets opgebracht. Ik ben geen pilaarbijter, maar op dat moment beet ik de pilaar waar ik veel te dicht bij zat bijna door.
Wat ben ik blij dat er nu andere tijden zijn. Dat vrouwen kunnen kiezen of ze al dan niet kinderen krijgen en hoeveel. Dat alles benoemd kan worden als we dat willen. Dat er meer (maar nog te weinig) gelijkheid is tussen de geslachten.
En niet onbelangrijk, dat mijn eigen dochters heel goed weten wat ze waard zijn en geen enkele man of god dat zal veranderen.
VIEF 
Ik ben het zo met je eens! Ik zou, als vrouw, doodongelukkig geworden zijn met al die bizarre regels en een stand als tweederangsburger, gewoon door mijn geslacht. Op dat vlak leven we nu zeker in betere tijden, ook al is er nog veel werk aan de winkel en mogen we er niet teveel van uitgaan dat al die rechten zomaar verworven gaan blijven. Sommige tendenzen in de maatschappij baren me op dat vlak zorgen. Wat die pastoor trouwens zei over een mens zonder economische waarde, vind ik een grote schande! Geen wonder dat je bijna doorheen die pilaar gebeten hebt!
LikeLike
Eerst en vooral. Vrouwen hadden het inderdaad niet makkelijk. Maar dat groot aantal kinderen was niet om vader plezier te geven, dat was omdat kindersterfte tot de generatie voor onze ouders zoveel hoger lag. Eén of meerdere kinderen verliezen was toen zowat de regel.
Er is trouwens een zeer eenvoudige manier om dat aan te tonen: er is woord voor een man die zijn vrouw verliest (weduwnaar) , voor een vrouw waarvan de echtgenoot sterft (weduwe) en voor kinderen die één of beide ouders verliezen ((halve) wezen). Er bestaat/bestond geen woord voor een ouder die een kind verliest, want dat was voor zowat iedereen (meerdere) keren het geval in dat tijdperk. Zo’n sterfgeval was natuurlijk ook emotioneel zwaar, maar had niet de zware economische repercussies van een ouder die stierf (nog meer) honger lijden).
Nog even bijzeggen: ik wil absoluut niet insinueren dat de ouders niet of minder leden onder het verlies van een kind dan wij vandaag. Wel dat het een verlies was dat zich veel frequenter voordeed. En dus had iedereen meer kinderen.
En over de rol van de kerk, laten we gewoon zeggen dat we dankbaar mogen zijn dat die ook verdwenen is…
LikeGeliked door 1 persoon
Ik denk niet dat mensen toen meer kinderen hadden omdat er altijd wel enkelen jong stierven. Het was gewoon voldoen aan de wil van god en de kerk. Sex mocht je alleen hebben om je voort te planten. Ook mijn grootouders waren bijzonder godsvrezende mensen.
LikeLike
Je ziet hetzelfde bij mensen in Afrika die nog nooit van onze Katholieke kerk hebben gehoord. En bij Indianen in Noord- en Zuid-Amerika, die onze godsdienst niet kenden. En bij Aziaten? Dus angst voor de kerk is echt niet het motief volgens mij.
LikeGeliked door 1 persoon
Dan verschillen we daarover van mening.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik treed de reactie van hierboven voor een groot deel bij. Er waren bijna geen voorbehoedmiddelen, en het ergste was dat dat niet mocht van de kerk, mijn grootouders waren bijzonder godsvrezende mensen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat laatste zinnetje. Ow yes.
LikeGeliked door 1 persoon
De kerk heeft heel veel slecht gedaan, mensen geïndoctrineerd en bang gemaakt. Vrouwen hadden sowieso al niks te zeggen. Voorbehoedsmiddelen waren er niet. Gelukkig weten wij nu beter – en zeker onze dochters.
Zelf kom ik uit een gezin van negen, dus daar kan ik wel een boek over schrijven. Mijn moeder kreeg 9 kinderen binnen een tijdspanne van 15 jaar. De pil was er al, maar mijn moeder kon er niet tegen – dat was zwaar spul in de jaren 50-60 – en dat kwam haar goed uit. Mijn moeder was een soort verslaafd aan zwanger zijn en baby’s krijgen. Ze voelde zich beter als ze zwanger was dan toen ze dat niet was. En het gelukkigst was ze met een baby aan haar borst. We waren allemaal gewenst en voelden ons geliefd. Mijn moeder wist dat ze zwanger werd, iedere keer dat ze ‘onveilig’ de liefde bedreven. Dus neen, er was niet een soort planning. We waren ook niet een soort ongelukjes. We kwamen gewoon uit liefde… en ieder kind was gewenst. Gelukkig zijn niet alle grote gezinnen voortgekomen uit armoede en ellende.
LikeGeliked door 2 people
Ja, gelukkig voor dat laatste. Maar uit al jouw verhalen die ik al mocht lezen blijkt toch dat je ouders a-typisch waren voor die generaties. Bij ons thuis werd veel opgekropt, zelden vrijuit gepraat. We werden graag gezien, dat zeker, maar daar hoorden geen knuffels bij of zo. Bij jou was dat gelukkig anders, en zelf geef ik mijn kinderen ook veel meer bevestiging want ik vind dat gewoon nodig.
LikeLike
A-typisch… dat mag je wel zeggen… het leek meer een beetje op een commune bij ons thuis. 😁 Er liepen ook altijd veel vriendjes tussen. In die mate dat mijn vader altijd schertsend vroeg ‘ben jij er nu eentje van mij of niet?’ En ja, geknuffeld werd er zeker, maar zo open over gevoelens werd er ook niet altijd gepraat als nu hoor. Bevestiging kregen we wel. Onze ouders gaven blijk van veel vertrouwen in hun kinderen en stonden acher onze keuzes. Ze vaarden hun eigen koers en trokken zich niets aan van wat anderen zegden. Begin de jaren zestig sprak heel het dorp schande van mijn broer die zijn baard en haar liet groeien, maar ook dan stonden ze volledig achter hun zoon zijn keuze. Die houding van wantrouwen van ouders jegens hun kinderen heb ik pas leren kennen toen ik bij mijn ex was. Wat hielden die schoonouders toch rekening ‘met wat de mensen zeggen.’ Dat had ik nooit gezien of gehoord thuis. Nu begrijp ik ook hoe groot die invloed is op een kind.
LikeLike
‘Wat de mensen zeggen’ en alle uiterlijkheden die mensen wilden tentoonstellen. Wat een dooddoener was dat hé. Mijn schoonmoeder heeft dat ook letterlijk gezegd op een moment dat ik haar zoon wou laten opnemen in de psychiatrie. Het wat de mensen daarover zouden zeggen was belangrijker dan tekenen voor de gezondheid van haar zoon. Ik denk dat ze op dat moment zijn doodvonnis heeft getekend.
LikeGeliked door 1 persoon
Het briefje van je vader met al die namen is zo aandoenlijk. Dat handschrift is ook zo typisch. Zo schreef mijn vader ook, in die stijl. Wat prachtig dat je dat hebt bewaard.
LikeLike
Het briefje is geschreven door mijn grootmoeder, dat maakt het voor mij nog meer uniek.
LikeGeliked door 2 people
En in de Middeleeuwen werd je gevierendeeld. Roer in een ouwe pot en er komt geheid stank boven. Meer dan het verleden interesseert mij de toekomst, want daarin ben ik van plan te leven.
Overigens staat geloven geheel en al los van het instituut Kerk.
LikeLike
Amai, die pastoor moesten ze opknopen .. echt gruwelijk….
LikeLike
Iets ouder dan jij zijnde, heb ik die dingen ook meegemaakt bij de generaties boven mij, zeker aan de kant van de ‘boerenbuiten’ waar mijn vader van afkomstig was.
Best dat tijden veranderen, dat mensen gevoelens mogen uiten, dat de vrouw eindelijk evenwaardig is/wordt (??) aan de man. Zo hoort het simpelweg…
LikeLike
De kerk had er zeker mee te maken maar ook de natuur. En gelukkig waren heel veel ouders oprecht blij met een grote kroost, ondanks de problemen. Op het briefje zie ik slijmziekte staan. Muco?
LikeLike
Geen idee, ik kan het niet meer navragen. Het kind is denk ik geen jaar geworden.
LikeLike
Mijn schoonmoeder was als jong meisje bang voor mannenbroeken. Ze had ooit horen zeggen over het zeer kinderrijke burengezin dat als de broek van de buurman aan bed hing de buurvrouw geheid weer zwanger was …..
LikeLike
Ik moet heel hard lachen hiermee. Maar het zegt ook heel goed hoe achterlijk die generatie ook werd gehouden op vlak van voorlichting. Al die schrik die voor niets nodig was.
LikeLike
Ik heb het meestal al niet zo voor pastoors en de kerk maar ‘een mens zonder economische waarde’. WHAT THE PIEP. Ik zou niet enkel een pilaar doorgebeten hebben ….
Wel ongelooflijk schattig dat dat handgeschreven briefje altijd in je vaders portefeuille zat.
LikeLike
Mijn vader kon geen verjaardagen onthouden. Hij wist zelfs die van ons ook nooit. Dat zal daar wel iets mee te maken gehad hebben.
LikeLike
Het keurslijf van het geloof is wat mij betreft niet voor herhaling vatbaar.
LikeLike
Heel fijne post … Een random gedachte: mensen lachten vroeger niet op foto omdat de sluitertijden ook langer waren. Het was makkelijker om je gezicht in exact dezelfde de plooi te houden als je niet lachte …
LikeGeliked door 1 persoon
Een tante van mij is nu bijna 60 en heeft destijds samen met haar man bewust voor geen kinderen gekozen. Heel het dorp sprak schande ( boerenbuiten). De pastoor is zelfs verschillende keren aan de deur geweest om te vragen waar de kinderen bleven en hoe het zat..
Toen ze jaren later achter de rug van de ganse familie in het geniep in het buitenland trouwden werd ze natuurlijk helemaal verketterd.. 😀
LikeLike
60 jaar, dat is maar 10 jaar ouder dan ik. Verdorie zeg en dan nog zo’n bemoeienis.
Volgens mij heb jij een sterke, toffe tante!
LikeLike